GNU-Linux Kullanım İpuçları

[TRWE_2012]

Linux Donanım Temel Terminal Komutları

Ctrl+Alt+F1: 1. konsol (tty1)
Ctrl+Alt+F2: 2. konsol (tty2)
Ctrl+Alt+F3: 3. konsol (tty3)
.
.
.

Ctrl+Alt+F7: xwindow (tty7)

*********************************************

clear : Konsol ekranını temizler

reset : Terminali yeniden ekrandan başlatır.

who: Aktif kullanıcıları listeler

cp: Dosya kopyalar

*********************************************

lsmod bütün sürücü modüllerini listeler (bellekte yüklü olanları)

insmod modülleri belleğe yükler

rmmod modülleri bellekten kaldırır

modprobe modülleri hazır hale getirir

uname - a r c m s sistem hakkında bilgi verir.

lspci -vvv donanımsal bilgi verir. anakart hızı 66mhz gibi

poweroff bilgisayarı kapatır

reboot yeniden başlatır.

init 1-2-3-4-5-6 (6 kullanmayın)

[TRWE_2012]

Linux Sistemlerinde Ağ Ayarları Ve Kullanılan Terminal Komutları

Linux işletim sisteminin tanıdığı ağ kartlarına bakmak için /etc/network dizini altında bulunan interfaces dosyasına bakılabilir.

Kod: Tümünü seç

/etc/services 

: Sisteminizdeki servislerin kullandığı port numaralarını bu dosyada görebiliriz.

Kod: Tümünü seç

/etc/hosts

: Windows sistemlerdeki hosts dosyasına benzemektedir. Bu dosya makine isimlerini , ip adresleri gibi bilgileri bulundurur.

Ayrıca birde hostname dosyası vardır. Bu dosya içinde de sistemin adı yer almaktadır.

Kod: Tümünü seç

/etc/resolv.conf

: Dns ayarları için kullanılan dosyadır.

Kod: Tümünü seç

/etc/nsswitch.conf

: Ip adresi & makine isim dönüşümlerinde kullanılan metotların hangi sırayla yapılacağını gösterir.

Kod: Tümünü seç

hosts.allow 

ve

Kod: Tümünü seç

hosts.deny

dosyaları : /etc dizini altında bulunan hosts.allow ve hosts.deny dosyalarını düzenleyerek sistemimize erişecek ve sistemimize erişmesi engellenecek ip adresleri-makinalarla ilgili düzenleme yapabiliriz.

Kod: Tümünü seç

/etc/hosts.allow

: Dosyası sisteme erişim izni bulunan istemcilerin tanımladığı dosyadır.

Kod: Tümünü seç

/etc/hosts.deny 

: Erişim izni bulunmayan istemcilerin tanımlandığı dosyadır.

Sistemi IP Adresi Atamak

Sistemimizin ip adresini otomatik olarak alması için “dhclient eth0” komutunu kullanabiliriz. Bilgisayardaki ip yapılandırılmasını görmek için ise

Kod: Tümünü seç

ifconfig

komutu kullanırız.

Kablosuz ağ yapılandırılması için de

Kod: Tümünü seç

iwconfig

komutu kullanılır.

Yayın adresi , paketin ağdaki tüm makinalara gönderilmek istenildiğinde kullanılan ip adresidir. Eğer ip adresini otomatik olarak değil de elle vermek istiyorsak. O zaman ;

Kod: Tümünü seç

 ifconfig eth0 <IP ADRESİ> netmask <ALT AĞ MASKESİ> up

komutu kullanılır.

Fakat makine yeniden başlatıldığında bu ayarlar sıfırlanacaktır.

Kod: Tümünü seç

route

: “route” komutu yönlendirme ile ilgili ayarlar yapılmaktadır. “route” komutu ile yönlendirme tablosu görüntülenerek yapılandırma incelenebilir. Yönlendirme tablosunda , giden paketlerin hangi arayüz üzerinden hangi makineye gideceği bilgileri bulunur. Varsayılan ağ geçidi adresi vermek için :

örnek :

Kod: Tümünü seç

route add default gw 192.168.1.1

komutu kullanılır.

Kod: Tümünü seç

netstat 

: “netstat” komutu ile ağ bağlantıları , yönlendirme tablosu gibi temel ağ bilgileri görüntülenebilmektedir.

Dinleme modundaki portların listelenmesi için ;

Kod: Tümünü seç

netstat –an

komutu kullanılır.

Kod: Tümünü seç

 netstat –r  

komutu ile aynen route komutunda olduğu gibi yönlendirme tablosu bilgileri görülebilir.

Parametreler ve özellikleri:

-l sistem üzerindeki dinlenen soketler
-p program ismi ve süreç numarası
-t TCP protokolü ile ilgili bilgileri
-u UDP protokolü ile ilgili bilgileri
-n IP adreslerinin çözümlenmesini ifade etmektedir.
-i sistemdeki arayüzlerle ilgili istatislikleri görüntüler.

[TRWE_2012]

GNU-Linux Çevre Değişkenleri

İlk ipucumuz kullandığınız çevresek değişkenlerle ilgili. Bazen sevdiğiniz ya da ilgi duyduğunuz programı internette indirip, çalıştırmaya çalıştığınızda "command not found" ya da komut bulunamadı hatası verebilir. Bu durumda ilk yapmanız gereken şu komutu komut satırına yazmaktır:

Kod: Tümünü seç

echo $PATH

Bu komutun çıktısı yaklaşık olarak şöyle olacaktır:

Kod: Tümünü seç

/sbin:/usr/sbin:/bin:/usr/bin

Şimdi çalıştıracağımız programın nerede kurulu olduğunu görmek için şunu yazalım:

Kod: Tümünü seç

whereis program_adı

Bize vereceği çıktı şöyle bişey olacak:

Yazılımın konumu :

Kod: Tümünü seç

/usr/local/bin/utilityName

Şimdi programımızın yerini öğrendiğimize göre onu kullandığımız çevresel değişkenlerimize katabiliriz:

Kod: Tümünü seç

export PATH=$PATH:/usr/local/bin

[TRWE_2012]

Kısa Kısa GNU-Linux Hatırlatma Notları

Sistemde var olan modulleri sıralama

Kod: Tümünü seç

modprobe -l

Netstat ile aktif portlar

Kod: Tümünü seç

netstat -tlp

X Serverler arasında geçiş

Kod: Tümünü seç

Ctrl+Alt+F3

Hardisk bölümlerini görme

Kod: Tümünü seç

 sfdisk -l

İşlemci bilgilerini alma

Kod: Tümünü seç

cat /proc/cpuinfo

Hangi klasörün boyutu en büyük?

Kod: Tümünü seç

du -S | sort -n

Sistemdeki büyük dosyalar hangileri?

Kod: Tümünü seç

ls -l | sort +4n

Belleği en fazla kullanan program hangisi?

Kod: Tümünü seç

ps -aux | sort +4n

[TRWE_2012]

Server'a Dahil Olan Makinalara Oto İp Atama

Bir linux sunucuda tek bir dosya ile birden fazla ip ekleyebilirsiniz bunun için

DOSYA:

Kod: Tümünü seç

 ifcfg-eth0-range0

adında bir dosya oluşturun

İçine :

Kod: Tümünü seç

IPADDR_START=10.0.0.1 (başlangıç ip)
IPADDR_END=10.0.0.50 (bitiş ip)
CLONE_NUM=0 (aynen kalcak)

Ve service network restart (redhat için)

Suse için

Kod: Tümünü seç

/etc/init.d/network restart

NOT:

TRWE_2012, Ret Hat Dağıtımı olan Open SUSE dağıtımını ve gene Ret Hat dağıtımı olan Mandreke Linux İşletim sistemi kullanmıştır.

[TRWE_2012]

Linux’ta Num Lock’un Otomatik Açılma Özelliğini KAPATMA....!!!

Yöntem 1: Konsola aşağıdaki komutları yazın

Kod: Tümünü seç

# /etc/init.d/numlock stop

Kod: Tümünü seç

# chkconfig numlock off

Yöntem 2: /etc/rc.d/rc.local dosyasının sonuna, şu eklemeyi yapın

Kod: Tümünü seç

for t in 1 2 3 4 5 6 7 8
do
setleds +num < /dev/tty$t>
/dev/null
done

[TRWE_2012]

Sistem'e Yazı Fontları Eklenmesi:

Tüm sisteme fontları eklemek için ;

Terminalden KDE masaüstü kullanıyorsanız ;

Kod: Tümünü seç

sudo dolphin

Gnome masaüstü kullanıyorsanız ;

Kod: Tümünü seç

gksu nautilus

komutunu çalıştırıp önce fontları seçip kopyaladıktan sonra ardından;

/usr/share/fonts/truetype

dizini içine fontları yapıştırın, ve şu komutu çalıştırın dizin içinde;

Kod: Tümünü seç

sudo fc-cache -fv

komutu ile sistemin yazı font önbelleği güncellenmiş olur.

[TRWE_2012]

GNU Linux OS Sistemlerinde (Mekanik HDD'ler İçin Geçerlidir, SSD'lere Kesinlikle Uygulamayın) Disk Birleştirme Ve Optimasyon İşlemi


Genel Komut Yapısı:

Kod: Tümünü seç

e4defrag /dev/sdaX  (X burada diskinizin N.bölümünü ifade eder, mesela sda1,sda1 ya da hda1, hda2)

Ek Kontrol Mekanizmaları:

Kod: Tümünü seç

sudo -s  e4defrag -c ~/     (Diskiniz de veri parçalanma yüzdesini belirtir.)

Komutun çıktısı şöyle olmalıdır.


Fragmentation score 0

[0-30 no problem: 31-55 a little bit fragmented: 56- needs defrag]


Yukarıdaki çıktının Türkçesi şudur


0-30 ise Disk'in bölümünü birleştirme gerekmiyor

31-55 ise idare eder ama parçalanma başlamış durumda

56 ve daha büyük sayı ise , derhal diskin bölümünü birleştir ve veri bütünlüğünü diskinde doğrula demektir.Bu veri kayıpların önüne geçecektir.

Kod: Tümünü seç

sudo-s e4defrag ~/     (Diskiniz de sadece parçalanmış veriler defrag işlemine tabii tutulur.)

NOT :

Mekanik HDD'ler İçin Geçerlidir, SSD'lere Kesinlikle Uygulamayın ....

yıllar önce böyle demişim ama o eskidendi.Ben GNU/Linux çalıştıran SSD disk'e

Kod: Tümünü seç

e4defrag /dev/nvme0n1pX

şeklinde defrag uyguladıktan sonra,

Kod: Tümünü seç

sudo fstrim -v /

komutu ile boşanan nand hücrelerini temizliyorum....

Şu zamana kadar herhangi bir sorun olmadı GNU/Linux'da... hatta sistemin tepki hızını, Ultra Işık hızına çıkarttı diyebilirim.Tercih sizindir, uygulayıp ugulamama konusunda.....

[TRWE_2012]

GNU/Linux OS ortamında , sisteminiz de kurulu WindowsOS sisteminin lisans anahtarını

Kod: Tümünü seç

sudo strings /sys/firmware/acpi/tables/MSDM

komutu ile bulabilirsiniz.(buna yeni donanımlardaki gömülü lisans anahtarları da dahildir.)

Ekran Görüntüsü :

[TRWE_2012]

Windows ><Linux Saat Senkoriasyonu :

"Her iki işletim sisteminde de NTP (Network Time Protocol) kullanarak zaman senkronizasyonu yapabilir...

Nasıl mı?

Aynen böyle ...

NTP (Network Time Protocol), bilgisayar sistemlerinin doğru zaman bilgisi almasını ve zamanlarını senkronize etmelerini sağlayan bir protokoldür. Hem Windows hem de Linux sistemlerinde NTP kullanarak zaman senkronizasyonu sağlanabilir..

Linux Tarafında NTP Kurulumu Ve Yapılandırması :

NTP Paketini Yükleyin:

Çoğu Linux dağıtımında NTP istemcisi varsayılan olarak yüklü olabilir. Ancak, yüklü değilse, aşağıdaki komutları kullanarak yükleyebilir:

Kod: Tümünü seç

sudo apt update && sudo apt install ntp

NTP Servisini Başlatın:

NTP servisini başlatmak için aşağıdaki komutu kullanın:

Kod: Tümünü seç

sudo systemctl start ntp

NTP Servisini Otomatik Olarak Başlatın:

NTP servisini sistem açılışında otomatik olarak başlatmak için:

Kod: Tümünü seç

sudo systemctl enable ntp

NTP Sunucularını Yapılandırın:

NTP yapılandırma dosyasını düzenleyerek kullanmak istediğimiz NTP sunucularını belirleyebilir. Bu dosya genellikle /etc/ntp.conf yolundadır. Aşağıdaki komutla dosyayı açabiliriz:

Kod: Tümünü seç

sudo nano /etc/ntp.conf

Dosyada varsayılan NTP sunucularını göreceksiniz. İsterseniz bunları değiştirebilir veya ekleyebilirsiniz. Örneğin:

[center]

Kod: Tümünü seç

server 0.pool.ntp.org
server 1.pool.ntp.org
server 2.pool.ntp.org
server 3.pool.ntp.org

[/center]

NTP Servisini Yeniden Başlatın:

Yapılandırma dosyasını düzenledikten sonra NTP servisini yeniden başlatın:

Kod: Tümünü seç

sudo systemctl restart ntp

Zaman Senkronizasyonunu Kontrol Edin:

NTP durumunu kontrol etmek için aşağıdaki komutu kullanabiliriz:

Kod: Tümünü seç

ntpq -p

Windows'ta NTP Ayarları

1.Ayarlar Menüsünü Açın: Başlat menüsünden "Ayarlar"ı açın.
2.Zaman ve Dil Ayarları:"Zaman ve Dil" seçeneğine tıklayın.
3.Zamanı Senkronize Et:

"Zamanı otomatik olarak ayarla" seçeneğini etkinleştirin. Ayrıca, "Zaman sunucusunu değiştir" seçeneğine tıklayarak NTP sunucusunu belirleyebilirsiniz. Varsayılan olarak genellikle time.windows.com kullanılır, ancak başka bir NTP sunucusu da belirleyebiliriz (örneğin, pool.ntp.org).

4.Komut İstemcisinden NTP Ayarları:

Alternatif olarak, Komut İstemi'ni yönetici olarak açarak NTP ayarlarını yapabilirsiniz. Aşağıdaki komutu kullanarak NTP servisini başlatabilir ve zaman senkronizasyonunu kontrol edebilirsiniz:

Kod: Tümünü seç

w32tm /resync

Sonuç'ta;

Her iki işletim sisteminde de NTP ayarlarını yaptıktan sonra, sistemler otomatik olarak doğru zaman bilgisini alacak ve senkronize olacaktır. Bu, Windows ve Linux arasında geçiş yaparken saat tutarsızlıklarını %1500 önleyecektir.